Geschiedenis van het Schansgebied
Het Schansgebied is een van de oudste delen van Uithoorn. De straatnaam Schans herinnert nog aan de versterkingen die werden gebouwd tijdens de inval van de Franse troepen in 1672, toen Uithoorn aan de frontlinie kwam te liggen. Kenmerkend voor Uithoorn en het Schansgebied is het historisch lint. Dit lint loopt langs de waterlijn, over de Koningin Máximalaan en buigt vlak voor de ingang van de huidige passage af. Vanaf daar loopt het lint langs de Schanskerk en de pastorie weer in de richting van de Amstel.
Tussen de kerk en het Rechthuis in het straatje Schans stonden vroeger 6 woningen, die de vorm van het lint mede bepaalden. In het nieuwe plan voor het Schansgebied willen we dit straatbeeld weer terugbrengen. En het historisch lint versterken en mooier maken.
Het plan uit 2012
In 2012 maakten de eigendommen van het bisdom – de Schanskerk, pastorie en de tuin eromheen – geen onderdeel uit van de plannen. Alleen de bebouwing van de huidige parkeerplaats stond op het programma. Het idee was om de bestaande straatjes af te maken met nieuwe woningen. Daardoor zouden er meer woningen komen, maar dit zou ten koste gaan van de parkeergelegenheid en het groen. Dit was dan ook een struikelpunt voor bewoners van het Schansgebied. Ook de gemeenteraad had kritiek op de plannen uit 2012. De raad wilde, net als de bewoners, een plan voor het héle Schansgebied. Waarbij de beeldbepalende onderdelen van de kerk behouden zouden blijven. Een plan dat past bij het historische karakter van dit deel van Uithoorn.
Uitgangspunten voor het nieuwe plan
Op basis van deze reacties zijn we opnieuw rond de tafel gaan zitten. We hebben geprobeerd samen met het bisdom een nieuw plan te maken. Dat is helaas niet gelukt. Daarom hebben we als gemeente zelf een nieuw plan gemaakt. Om ervoor te zorgen dat we tijdens de planvorming op koers bleven, hebben we eerst de uitgangspunten bepaald. Zo moet er een groen, kleinschalig plan komen voor het héle Schansgebied; een plan voor de eigendommen van het bisdom en een plan voor de eigendommen van de gemeente om precies te zijn. Hierbij willen we de historische waarde van het gebied respecteren en versterken. Daarom behouden we het kerkfront en de pastorie. En versterken we het historisch lint dat door Uithoorn loopt, door de bouw van nieuwe woningen in de stijl van de woningen die er al staan. Kwaliteit gaat daarbij boven kwantiteit: niet het aantal woningen is belangrijk, maar de kwaliteit ervan.
In het plan komen parkeerplaatsen voor de huidige bewoners, de nieuwe woningen, de nieuwe functies voor de kerk en pastorie en een paar voor de horeca. Deze parkeerplaatsen gaan we goed en mooi inpassen in groene parkeerclusters. In deze clusters komen ook de parkeerplaatsen die nu aan de Schoolstraat en de Kaag liggen. Niet alle parkeerplaatsen komen terug in het gebied. In 2012 is namelijk al bepaald dat bezoekers van de huidige bewoners en van de winkels aan de Schans buiten het gebied gaan parkeren (Informatieboekje 2012). Dit geldt ook voor (een deel van de) bezoekers van het Rechthuis. Om de parkeerdrukte binnen het gebied te verlagen, zijn we van plan ongeveer 20 extra parkeerplaatsen dichtbij te maken. Om precies te zijn langs de Schoolstraat, bij het Amstelplein in de buurt.
Tenslotte respecteren we de afspraken die we met Stichting Leefomgeving Schiphol hebben gemaakt: we gaan voor een groen plan.
Het plan uit maart 2022
Tijd om de uitgangspunten voor het plan uit 2022 toe te lichten. Het eerste onderdeel van het plan is het versterken van het historisch lint. Dit willen we doen met de bouw van een nieuw cluster huizen, tussen de Schanskerk en de pastorie. Deze woningen maken het lint af en mooier. De nieuwe woningen krijgen namelijk aan twee kanten voorgevels: aan de straatkant en aan de kant van het park. De tuinen liggen tussen de huizen in.
Aan de westkant van het Schansgebied, komen drie parkeerclusters. Deze worden omzoomd met groene, kleurrijke hagen. Het groene park ligt tussen de huizen en de parkeerplaatsen. Als je door het park wandelt, zie je de auto’s niet staan. Om ruimte te maken voor dit plan, verleggen we een deel van de Schoolstraat. Het karakter van het Schansgebied verandert hierdoor van een parkeerplaats in een parkachtige omgeving.
De kerk maakt het nieuwe ontwerp compleet. Het kerkfront met de karakteristieke torens ademt historie. Niet voor niets wil de gemeenteraad het front behouden. Naast het kerkfront laten we ook de voorste stukken van de kerkmuur staan. Hierachter komt nieuwbouw. Deze nieuwbouw volgt de voetprint van de oorspronkelijke Schanskerk. Achter de pastorie komt een bordes dat grenst aan het Schanspark. Welke functie de nieuwbouw achter het kerkfront precies krijgt, is nog niet besloten. Er zijn meerdere opties mogelijk. Zo kunnen er appartementen komen, maar ook zorgwoningen of een hotel.
De artist impressions
Om de plattegronden tot leven te wekken, hebben we drie artist impressions laten maken. Deze impressies geven een goed beeld van hoe het Schansgebied er straks uit kan komen te zien.
Op deze eerste impressie staat u links naast het Rechthuis. Middenin ziet u de torens van de Schanskerk. Onder deze torens een deel van de nieuwe woningen die we gaan bouwen. Links naast de woningen loopt langs het halfronde gebouw een wandelpad naar het nieuw parkje. Helemaal rechts ziet u de huidige bebouwing van het straatje Schans.
Op deze tweede impressie bent u naar het huidige halfronde gebouw gelopen en kijkt het park in. Aan de linkerkant ziet u de hagen die de parkeerplaatsen aan het zicht onttrekken. Middenin staat de kerk. Tussen de oude kerkmuren en het front is een nieuw gebouw gekomen. Qua vorm en stijl doet dit gebouw aan de huidige Schanskerk denken. Naast de kerk ziet u de pastorie met het bordes aan het park. Naast de pastorie ziet u de nieuwe woningen. De woning naast de pastorie heeft een historische uitstraling. De woning uiterst rechts is wat moderner.
Op deze laatste impressie bent u door het park naar de Karveel gelopen. De Karveel is een zijstraat van de Schoolstraat. Links ziet u de kerk en de pastorie. Aan uw rechterkant is de Amstel. U ziet de parkeerclusters nu van de andere kant. De parkeerplaatsen volgen de vorm van de hagen. Om het park groter te maken, is de parallelweg langs de Schoolstraat verdwenen.
Alternatief ontwerp
De afvaardiging van bewoners heeft ons op 24 mei gevraagd een weg voor het halfronde gebouw te overwegen. Deze weg maakt namelijk een rondje eenrichtingsverkeer in het gebied mogelijk. De afgelopen tijd hebben we met de verkeerskundige en landschapsarchitect opnieuw naar het plan gekeken. Dat heeft tot een alternatief ontwerp voor het gebied geleid. U kunt hier het oorspronkelijke plan en het alternatieve ontwerp bekijken.
Tijdens het overleg op 20 september 2022 hebben we het alternatieve ontwerp met de afvaardiging van bewoners besproken. Na dit overleg heeft deze afvaardiging aangegeven dat de bewoners van het hele Schansgebied tegen beide ontwerpen voor het gebied zijn. Daarop hebben wij besloten geen aparte bijeenkomst over het alternatieve ontwerp te organiseren. En gaan we bij de verdere uitwerking uit van het oorspronkelijke plan.
Contact
Wilt u wel met ons over het alternatieve ontwerp van gedachten wisselen? Dan kan dat. Neem dan contact op met de projectleider Andrea Rats, via dorpscentrum@uithoorn.nl of via telefoonnummer 0297-513111.